MELITZAZZ 2023 PIAZZA MARTANO

Λεωνίδιο και Μαρτάνο.

Κυνουρία Αρκαδίας και Σαλέντο Απουλίας Ιταλίας.

Δύο πόλεις αδελφοποιημένες ήδη από το 1990, δύο κόσμοι τόσο μακριά αλλά και τόσο κοντά!

Τι τις ενώνει;

Το Λεωνίδιο, πρωτεύουσα του Δήμου Νότιας Κυνουρίας και της περιοχής της Τσακωνιάς. Κτισμένο στη σκιά του κοκκινόβραχου, διαθέτει εντυπωσιακή  παραδοσιακή αρχιτεκτονική με αρχοντικά και πυργόσπιτα. Διαθέτει την δική του γλώσσα, την τσακώνικη διάλεκτο, με καταγωγή από την αρχαία δωρική διάλεκτο που μιλιέται ακόμα και σήμερα στην περιοχή της νότιας Κυνουρίας. Οι κάτοικοί του χορεύουν τον τσακώνικο κλειστό («κλειστέ») χορό, έναν μεγαλοπρεπή και μυσταγωγικό χορό με αρχαίο ρυθμό και μελωδία, με λαβυρινθιακούς σχηματισμούς και αναφορές στον μύθο του Θησέα στον Λαβύρινθο, ή κατ’ άλλους, στον αρχαίο Γέρανο που περιγράφει ο Πλούταρχος ή στον Πυρρίχειο των πολεμιστών Σπαρτιατών, ή, πιθανότατα, μια ορχηστρική αναπαράσταση της μάχης του Απόλλωνα με τον πύθωνα, το φίδι της υγρασίας και της αρρώστιας, ένας πανάρχαιος λατρευτικός χορός.

Το Μαρτάνο, η πολυπληθέστερη πόλη της Grecia Salentina, μιας ιστορικά Ελληνόφωνης περιοχής, κατοικείται κυρίως από τους Γκρίκο, τους αποκαλούμενους Έλληνες της κάτω Ιταλίας. Οι κάτοικοι ομιλούν και μια νεοελληνική διάλεκτο, τα Κατωιταλιάνικα (γκρεκάνικα). Χαρακτηριστικό και διάσημος χορός τους η ταραντέλα. Γεννήθηκε μέσα από το φαινόμενο του «ταραντισμού» στα χρόνια του Μεσαίωνα, μιας μορφής κρίση που θεωρούσαν ότι οφειλόταν στο τσίμπημα της αράχνης ταραντούλα, γι’ αυτό και ονομάζεται και tarantella pizzica, από το pizzicare (τσιμπάω). Πρόκειται για έναν χορό απελευθερωτικό, εξαγνιστικό, σχεδόν τελετουργικό, καθώς εικάζεται πως η ταραντέλα πίτσικα έχει βαθύτατα διονυσιακή διάσταση. Αρκετές κινήσεις θυμίζουν εικόνες και χορευτικές παραστάσεις σε αρχαία ελληνικά αγγεία.

«Είμαστε Γκρέτσοι, γιατί έχομε το ίντιο αίμα τσε την ίδια γκλώσσα»

Το ενδιαφέρον για τη διαφύλαξη των γλωσσών τους, η αγάπη για την παράδοση και την ιστορία του τόπου τους και γενικότερα η διατήρηση και ανάδειξη της συλλογικής μνήμης και της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι τα κοινά στοιχεία των δύο λαών.

Φέτος, στο Φεστιβάλ Μελιτζάzz 2023, οι Τσάκωνες και οι Γκρίκο γιορτάζουν τη σύσφιξη και ανάπτυξη των σχέσεών τους. Xoρεύουν μαζί, σαν αδέλφια, τσακώνικο και ταραντέλα, μιλούν τσακώνικα και γκρεκάνικα, γεύονται τσακώνικα και «μαρτάνικα προϊόντα, συζητούν και αναλύουν την ιστορία, τον πολιτισμό τους, τα πράγματα που τους ενώνουν, και καλούν όλους τους επισκέπτες να τριγυρίσουν μαζί στα σοκάκια και τις πλατείες του Λεωνιδίου, απολαμβάνοντας μουσικές και γεύσεις του φεστιβάλ.

Οι κάτοικοι του Μαρτάνο έχουν ονομάσει έναν από τους κεντρικούς τους δρόμους 𝑽𝒊𝒂 𝑳𝑬𝑶𝑵𝑰𝑫𝑰𝑶𝑵.

Εμείς, φέτος στο Λεωνίδιο, κάπου θα βρούμε τη δική μας 𝑷𝒊𝒂𝒛𝒛𝒂 𝑴𝑨𝑹𝑻𝑨𝑵𝑶.

Σχεδιασμός και καλλιτεχνική διεύθυνση: Σωτήρης Μπόλης