Ιστορία, παράδοση, αρχιτεκτονική, φύση, προϊόντα, γλώσσα – Το Λεωνίδιο τα έχει όλα και με τη βούλα.
Είναι χαρακτηρισμένος επίσημα ως ιστορικός τόπος, ως παραδοσιακός οικισμός, βρίσκεται εντός προστατευόμενης περιοχής του δικτύου Natura 2000, διαθέτει το αναγνωρισμένο προϊόν Π.Ο.Π. Τσακώνικη μελιτζάνα Λεωνιδίου ενώ οι κάτοικοί του μιλούν ακόμα την -υπό εξαφάνιση- Τσακώνικη γλώσσα. Επιπλέον διαθέτει μια χαράδρα, έναν τεράστιο κόκκινο βράχο να δεσπόζει πάνω από την πόλη, πάνω από τριακόσια παλιά αρχοντικά και πυργόσπιτα με πρώτο τον πύργο Τσικαλιώτη, σοκάκια για ατέλειωτες βόλτες και μια υπέροχηπαραλία χιλιομέτρων δίπλα του, από τον Λάκκο μέχρι την Πλάκα και τα Πούλιθρα.
Είναι και πρωτεύουσα του Δήμου και της Τσακωνιάς. Μπορείς να μην το επισκεφτείς;
Το Λεωνίδιο (ή Λενίδι) είναι μία από τις πιο παλιές ναυτικές πολιτείες της Ελλάδας.
Το όνομα της πόλης οφείλεται, σύμφωνα με την παράδοση, στον Άγιο Λεωνίδη και στις συμμάρτυρές του (3ος αι.), που τα λείψανά τους ξέβρασε η θάλασσα στην παραλία.
Στα τσακώνικα το Λεωνίδιο ονομάζεται Αγιελήδι. Το Λεωνίδιο και η περιοχή του χαρακτηρίζονται από γραφική τοπική αρχιτεκτονική, μοναδική στην περιοχή. Τυπικά δείγματά της είναι η αγορά στο κέντρο της πόλης με τον κεντρικό της δρόμο, και πολλά όμορφα αρχοντικά διεσπαρμένα στην πόλη, με όμορφες αυλόπορτες, χαρακτηριστικά χρώματα στα επιχρίσματα και πλούσιο εσωτερικό διάκοσμο.
Μερικά από αυτά είναι πυργόσπιτα, έχοντας εντυπωσιακές μορφές πύργου. Ανάμεσά τους, ξεχωριστή θέση κατέχει ο Πύργος Τσικαλιώτη (1808). Ο πύργος αυτός είναι από τα παλαιότερα οικοδομήματα της Πελοποννήσου και έχει κατασκευασθεί στην Τουρκοκρατία.
Στο εσωτερικό του έχει ωραία ξύλινη επένδυση και ένα τεράστιο τζάκι. Έχει αποκατασταθεί και σχεδιάζεται να στεγάσει μουσείο. Φιλοξενεί κατά καιρούς καλλιτεχνικές εκθέσεις και εκδηλώσεις.
Άλλοι χαρακτηριστικοί πύργοι είναι αυτός του Πολυτίμου (1816) και το πυργόσπιτο του Νούφρη, τριώροφη κατασκευή με μικρά τοξωτά ανοίγματα, πολεμίστρες και ζεματίστρες, κτίσμα του 18ου αιώνα. Αναφέρεται η ύπαρξη αρχοντικών με εξαιρετικά ζωγραφιστά νταβάνια, όπως το αρχοντικό Γιαννούση (αναπαράσταση αυλών στρωμένων με βότσαλα, επίδραση από σπετσιώτικη παραδοσιακή τεχνική).
Αξιόλογες και ιστορικής σημασίας είναι αρκετές εκκλησίες της πόλης, όπως η μητρόπολη (της Παναγίας), η Αγία Αικατερίνη, η Αγία Κυριακή, οι Άγιοι Ταξιάρχες και η Παναγία Χατζαλιού.
Σε ύψωμα που δεσπόζει της πόλης σώζονται τρεις χαρακτηριστικοί παλιοί ανεμόμυλοι.
Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα δημοτική ενότητα Λεωνιδίου του Δήμου Νότιας Κυνουρίας.
Πηγή: Τοπικό Σύμφωνο Ποιότητας Πάρνωνα